150 bin çobana ihtiyaç var

Tarımda olduğu gibi hayvancılıkta da çalışacak insan sıkıntısı büyüyor. 150 bin çobana ihtiyaç olduğu açıklandı. Açığın Afganistan ve Türk Cumhuriyetlerinden gelenlerle karşılanması isteniyor. Devlet de çobanlığı teşvik için kurslar açıyor, dağlara lüks sayılacak nitelikte Çoban Evleri kuruyor…

Çiftçi “tarlada çalıştıracak işçi bulamıyoruz”, diyor. Hayvancılık yapan vatandaşlarımız da uzun yıllardır “Çoban bulamıyoruz” diyor. Gazetelerde bu konuda sık sık Afgan çoban haberleri yer alıyor. Hayvancılara göre Türkiye’de 150 bin çoban ihtiyacı var. Şu anda 40 bine yakın yabancı çobanın hizmet verdiği bildiriliyor.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat “Bugün 25 bin Afgan çoban gitse tarım, hayvancılık kalmaz.” şeklindeki açıklaması, Afgan çobanlar üzerinden yeni bir tartışma başlattı. “Mülteciler gitsin” kampanyası nedeniyle 50 binin üzerinde Afgan çoban memleketine gönderildi. Açık büyüyor. Vatandaşlar “30-40 bin lira maaş verdiğimiz halde işçi bulamıyoruz. Ücretler 60 bin liraya kadar çıktı, yine sıkıntı var… Tek çare Afgan ve Türk Cumhuriyetlerinden gelecek insanlar. Onlara zorluk çıkarılmasın. Yoksa hayvanlara bakacak insan bulamayacağız.” diyor. Hayvancılığın merkezi Doğu Anadolu’da durum daha da vahim. Erzincan’da 80 bin lira maaşa bile adam bulunamıyor! “Devlet bu işe el atsın.” deniliyor.

BAKANLIKTAN İZİN ALINDI

Bırakın dağda çobanı, Aydın’ın Söke ilçesinde hayvan besi çiftliklerinde çalışacak işçi de bulunamıyor. Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri, Tarım ve Çalışma Bakanlıklarına yaptıkları başvuru sonucu bu sektörde çalışacak yabancılara çalışma izni alındığını, sosyal güvence ve yüksek ücretle çalıştırdıklarını belirtti. Gerekçe ise “bizim çocuklar çalışmıyor!” Tanyeri bu konuda şunları söylüyor: “Yabancılar düşük ücret nedeniyle değil bizim çocuklar çalışmadığı için çalıştırılıyor. Kimse çocuğunu çoban yapmak istemiyor. Herkes üniversite okusun diye uğraşıyor. Gençler şehirde işsiz geziyor yine de sosyal güvenceli bu işi beğenmiyor.” diyor.

Aydın’ın Koçarlı ilçesine bağlı kırsal Bıyıklı Mahallesinde atadan babadan eskiden hayvancılık yapan 60 yaşındaki Ali Gök de “Bu iş ailece yapılır. Dışardan gelen bir insan bu işi iyi yapamaz. Hayvanın dilinden anlamak gerekiyor. Aile akışını bozmamak gerekir. Köylerde insan kalmadı. Bırakın dağda hayvan otlatacak insanı, besi çiftliklerinde çalışacak adam bile bulunamıyor. Bu ciddi bir sorun. Önlem alınmazsa hayvancılığın da geleceği tehlikeye girer.” diyor.

BESİ ÇİFTLİĞİNDE İŞÇİ BULUNMUYOR

Ömer Aslan, Kırklareli’nin Babaeski ilçesinde 15 yıldır hayvan besiciliği yapıyor. 760 büyük baş hayvanı var. O da besihanede çalışacak işçi bulamamaktan yakınıyor. “İlçemizde çalıştıracak insan bulamıyoruz. Yüksek ücret verdiğimiz halde gelmiyorlar. Birçok iş yerinde ve besihanede yabancı çalıştırılıyor. Onlar da olmasa sıkıntı daha da büyür.” diyor.

ÇOBAN BULAMIYORUZ

Erzincan Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Yönetim Kurulu üyesi, Ziraat Yüksek Mühendisi Abdulkadir Karahan, 70-80 bin lira maaşa bile adam bulunamadığını belirterek sıkıntıyı şöyle özetledi: “İlimizde çok büyük sıkıntı var. Afganlar, Suriyeliler olmasa çok sıkıntıdayız. Bulduğumuz insanlar 70 ile 80 bin lira arasında maaş istiyor. İnanın o fiyata bile adam bulmak zor. Mal sahipleri girdi fiyatlarındaki artıştan sıkıntılı. Çok kişi hayvanını kestirip bu işi bırakıyor.”

Karahan çözüm olarak ise şunları söyledi: “Üreticiyi köyde tutabilmek için maliyetler düşürülmeli. Hayvancılık maliyetleri çok yükseldi. Bir yerde de durmuyor. Üretici buna yetişemiyor. Gençleri köylerde tutmak zorundayız. Bunun için de onlara Bağ-Kur, SGK gibi sosyal güvenlik imkanları verilmeli. Bunu da devlet üstlenmeli. İnsanları köyde tutmadığımız sürece bu işin çözümü yok.”