Kredide son bir yıllık artış önceki üç yılı geride bıraktı

İş dünyası ‘finansman sıkıntısı’ var diye feveran ederken sadece bankalar eliyle kredi hacmindeki artış son bir yılda 3 trilyon lira oldu. Son 12 ayda sektörel nakdi kredilerdeki artış imalatta yüzde 58.6; ticarette yüzde 48.9; tarımda yüzde 117.4; finansal aracılıkta yüzde 89.4 oranında arttı

RECEP ERÇİN

Türk iş dünyasında son zamanlarda kime dokunsanız “finansmana erişim” sıkıntısı yaşadığını söylüyor. İş dünyası STK’larının da resmi açıklamalarında aynı konuya değindiklerini görüyoruz. Resmi veriler ise kredi daralmasına değil genişlemesine işaret ediyor. Üstelik bu genişleme mütevazı da değil. Dün Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi tarafından yayınlanan Risk Merkezi raporuna göre Mart 2022-Mart 2023 döneminde bankalar eliyle sağlanan kredi hacmindeki artış 3 trilyon 61 lira olurken son bir yıllık artış oranı yüzde 54.7 olarak hesaplandı. Böylece kredi hacmi 8.6 trilyon liraya ulaştı. Bir önceki bir yıllık dönem Mart 2021-2022’deki kredi hacmi artışı 1.7 trilyon lira; Mart 2020-2021’de 893 milyar lira, Mart 2019-2020’de 379 milyar liraydı. Buna göre önceki üç yıldaki kredi hacmi artışı 2.97 trilyon lira civarında iken son bir yıllık artış 3 trilyonla hızlı bir yükselişe işaret etti.

VATANDAŞA 820 MİLYAR LİRA

Detaylara indiğimizde en fazla kredilendirilen sektör yüzde 2.1 trilyon lira ve yüzde 30.3 payla imalat oldu. Bu sektörü yüzde 18.4 pay ve 1.29 ile toptan ve perakende ticaret, motorlu araç servis hizmetleri ile kişisel ve hane halkı ürünleri izledi. Sektörel anlamda nakdi kredi artışlarına baktığımızda son 12 ayda en hızlı artış yüzde 117.4 ile tarım, hayvancılık ve ormancılık sektöründe gerçekleşti. Bunu yüzde 89.4’lük artışla finansal aracılık sektörü, yüzde 58.6 ile imalat sanayi ve yüzde 48.9 ile de toptan ve perakende ticaret… izledi.

Bireysel krediler tarafına da bir göz attığımızda son bir yılda 2.2 milyon kişi daha kredi kullandı ve toplam kredi yükümlüsü sayısı 38.3 milyonu aştı. Kullandırılan toplam kredi tutarı son bir yılda 820 milyar liradan fazla artarak 1.86 trilyon liraya ulaştı. Artış yüzde 80’e dayandı.

KAVCIOĞLU TABLO PAYLAŞTI

Merkez Bankası’nın yayınladığı yılın ikinci enflasyon raporunda da kredi artışına ilişkin veriler dikkatimizi çekmişti. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu enflasyon raporu sunumundaki konuşmasında, “…Kararlılıkla yürüttüğümüz hedefli kredi politikamızın etkinliği sayesinde 2021 yılının ilk çeyreğinde TL firma kredisi kullandırımlarının yüzde 40’ının altında olan KOBİ payı, 2022 yılının ilk çeyreğinde yüzde 43’e, 2023’te ise yüzde 62’ye yükselmiştir. Diğer taraftan, son dönemde firmaların döviz cinsi kredileri gerilemekle birlikte, tüketici kredilerindeki belirgin ivmelenme sonucunda toplam kredi büyümesi artış kaydetmiştir.” dedi. Başkan’ın sonumunda yer alan tabloya göre net ticari kredi kullanımı Ocak-Mart 2023 döneminde 577 milyar lira oldu. 2022’nin aynı döneminde bu tutar 338 milyar lira, 2021 döneminde de sadece 39 milyar liraydı.

MESELE DÖVİZ TARAFINDA

O halde bu kadar kredi artışına karşın sorun neden kaynaklanıyor? Birincisi enflasyon. İkincisi döviz fiyatındaki yükseliş. BDDK verilerine baktığımızda TL kredi hacmi 5.9 trilyon lira, döviz kredileri de 2.5 trilyon lira. TL krediler son bir yılda 2.7 trilyon lira artarken, döviz kredileri 250 milyon lira kadar artmış. İş dünyasının esasen finansmana erişimden şikayet etmesinin nedeni TL tarafından çok döviz ile alakalı. (Kaynak: Aydınlık)