Marketlerde fiyatlar neden artıyor, Rekabet Kurumu devrede mi ? / Niyazi Koç yazdı
Temel gıda fiyatlarında önlenemez artışlar devam ederken herkes suçlu aramaya başladı.
Üretici mi, aracı mı, yoksa marketçi mi suçlu derken suçlu aramaya devam ediyoruz.
Geldiğimiz durum fiyat artışlarının nedeni değil sonuçtur.
Maliyet artışları nedense söz konusu olmaz.
Ürünlerin tüketiciye ulaşma aşamasındaki maliyetler nedense söz konusu olmaz.
Üreticiden tüketiciye ulaşma sürecindeki maliyetlerin fiyatlara yansıması nedense söz konusu olmaz.
Yıllardan beri toptancı,bayi ve distribütör süreci yaşanırken bu değişimlerin getirdiği maliyetler nedense söz konusu olmaz.
Gıda ürünlerinde ve gıda dışı birçok üründe dağıtım sürecine hakim olarak üretim sürecini de ele geçiren çok şubeli market zincirleri kontrol dışına çıkmıştır.
Serbest piyasa adı altında kontrolsüz hale gelen bu çok şubeli marketler yüksek alım güçleri ile üreticilere istedikleri alım fiyatlarını dayatmaktadırlar.
Piyasaları ele geçiren çok şubeli marketler adeta oligarşik bir düzen kurarak piyasalara her türlü dayatma gücünü elde etmiş durumdalar.
Bunların fiyatlandırma ve karlılık durumları da her türlü denetimin dışında olduğu gibi devletin tüm teşviklerinden yararlanmaktadırlar.
Ülkenin her köşesinde mantar gibi biten bu çok şubeli marketlerin yanı sıra bölgesel olarak da faaliyet gösteren çok şubeli marketler mevcuttur.
Bunların çalışma tarzı da diğerlerinden farklı değildir.
Marketler her türlü rekabet şartlarına uymak yerine duapol ve oligopol yapılara oluşturarak fiyat artışlarının bir parçası olmaktadır.
Marketler;Ürünleri alıp rafa koymak,indirim uygulamaları yapmak,insert yapmak ve diğer her türlü promosyon ve tanıtım için yapılan giderleri bir şekilde üretici ve dağıtıcı firmalardan almaktadırlar.
Bazı Marketler ise daha da ileri giderek üretici firmalar ile belirli dönemleri içinde ‘’Karlılık’’ anlaşmaları dayatarak bir şekilde fiyat artışlarının nedenleri arasındalar.
Bu durumun her türlü rekabet koşullarına aykırı olması gerçeği gün gibi ortada olmasına rağmen.
Üretici ve dağıtıcılarda bu giderler için oluşan maliyetleri satılan ürünlere yansıtmak zorunda kalmaktadırlar.
Bir türlü çıkartılamayan Perakende yasası ile bu durumların önünde geçilmesi şarttır.
Rekabet Kurumu da burada devreye girmeli ve market piyasasında oluşan bu oligarşik yapıya son verilmelidir.