Marketler ve Cezalar! / Editör’den

Piyasaların büyük çoğunluğun ele geçiren hem üreticilere hem de tüketicilere  istediği fiyatı  kabul ettiren   yaygın zincir  mağazalar  Rekabet Kurumunun  araştırması  ve soruşturması sonucunda  yüklü para cezalarına çarptırıldı.

Sadece para cezası yetmez aslında yeni şube açmaları da Belediyelerin değil Rekabet Kurumunun iznine bağlı olmalıydı.

Her köşe başında mantar gibi açılan ve açıldığı bölgenin esnafına büyük zararlar veren bu çok şubeli yaygın zincirlere birileri dur demeli artık.

Gelinen durum aslında geçmişten beri yaşanmışların sonucudur.

Son yıllarda perakende piyasalarında yaşana hızlı gelişmelerin ve kontrolsüzlüklerin sonucudur gelinen durum.

Rekabet Kurumunun gerekçelerinin oldukça gerçekçi olduğu herkesin malumudur.

Geçtiğimiz yıl hem karlılık hem de büyüme açısından oldukça verimli bir dönem geçiren bu marketlerin istihdam açısından Devlet’ten yüklü desteklerde almakta oldukları bilinmektedir.

Bu yaygın zincirler cezalara itiraz edeceklerini açıklarken tedarikçi firmalara da aba altından sopa göstermektedirler.

Olayın diğer bir bölümü de yerel zincir market olarak tabir edilen bölgesel marketlerdir.

Rekabet Kurumunun ikinci aşamada bu markerleri de ciddi anlamda denetlemeye alacağı   söz konusudur.

Bölgelerinde ciddi anlamda yaygınlaşan ve belirli bir pazar payına sahip yerel marketlerde bu haksız ve ahlaksız  zenginleşmeden  paylarını  almışlardır.

Bunların daha büyük ve yaygın olanları üreticileri ve aracı distribütör firmaları oldukça zor durumda bırakan şartları dayatmaktan kaçınmıyorlar.

Bu marketler ürün alımında karşı tarafa kendi koşullarını kabul etmek zorunda bırakıyorlar.

Önce  ürünleri rafa koymak için belirli oranda iskontolar  ve giriş bedeli adı altında ürün veya para  ödenmek zorunda kalıyor  üretici ve dağıtıcı firma.

Sonrasında ise belirli dönemlerde belirli karlılık rakamları istenir ve ilgili firma vermek zorunda kalır.

Yine sonrasında bu giderlerin hepsi bir şeklide fiyatlara yansıtılır.

Sonrasında belirli bir karlılık için raf fiyatları yüksek tutulur.

Firma daha sonra indirim yapmak zorunda kalır. Bu indirimler ve bindirimler bir şekilde tüketicinin cebinden çıkmaktadır.

Market de belirli orandaki garanti karlılığını sağlamanın keyfini yaşar.

Market de  tedarikçi firmaya belirli dönem öderken de yine tedarikçilerin sırtına binmeye devam ederler.

Ödeme yaparken o dönem satın aldığı ürünlerin değil  tüketiciye satıp parasını tahsil etmiş olduğu kısmın ödemesini yine uzun vadelerle yaparlar.

Yani market  raflarını  tedarikçi firmalardan almış olduğu ürünler ile doldururken  konsinye ürün almış oluyor.

Rekabet Kurumun asıl üzerinde durması gereken önemli durumun bu olması gerekmez mi?

Haksız zenginleşmenin belirgin örneği değil midir bu durum.