Yüzde 25 sınırı kalktı kira enflasyonu yükseldi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 20 Ağustos’taki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısın özetini yayınladı. Toplantı Özeti’nde kira enflasyonun, sözleşme yenileme oranının temmuz ayında yükselmesiyle beraber artış kaydederek yüksek seyrini sürdürdüğü kaydedildi.

Özette, “Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) mikro verileri üzerinden takip edilen öncü göstergeler, sözleşme yenileme oranının ağustos ayında da kayda değer bir düzeyde olmasıyla yüksek seyredeceğine işaret etmektedir.” ifadeleri kullanıldı.

Metinde ayrıca haziran ayında sanayi üretim endeksinin, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 2,1 oranında azalırken, takvim etkilerinden arındırılmış olarak yıllık bazda yüzde 4,7 oranında gerilediği anımsatıldı. Çeyreklik bazda ise sanayi üretimi yüzde 3,9 oranında azaldığı belirtildi.

SIKI DURUŞ SÜRECEK

Banka, aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin düşüş sağlanana kadar sıkı duruşun süreceğini ifade ederek sıkı duruşun süreceğinin mesajını verdi. Parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de göz önünde bulundurarak politika faizinin sabit tutulmasına karar verildiği, enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklere karşı ihtiyatlı duruşun yinelendiği vurgulandı.

Toplantı Özeti’nde, kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarındaki çözülmeyi hızlandıracak yönde atılan adımların etkisiyle bu hesaplardaki hızlı gerileme ile Türk lirası mevduata olan talebin devam ettiği, diğer yandan KKM yenilemelerinin azalmasıyla yabancı para mevduatlarda sınırlı bir artış görüldüğü bildirildi.
Parasal ve finansal koşullara ilişkin değerlendirmeye yer veren PPK özetinde, şunlar kaydedildi:

“TL mevduat faizleri, 26 Temmuz haftasından bu yana 55 baz puan gerileyerek, 9 Ağustos haftası itibarıyla yüzde 55,20 seviyesinde gerçekleşmiştir. Aynı dönemde TL ticari kredi faizleri (Kredili Mevduat Hesabı ve Kredi Kartı hariç) 67 baz puan azalarak yüzde 58,57 seviyesinde oluşmuştur. Bireysel tarafta, ihtiyaç kredisi (Kredili Mevduat Hesabı hariç) faizleri 26 baz puan artarak yüzde 74,59 olarak gerçekleşirken, konut kredisi faizleri, yatay seyrini sürdürerek yüzde 43,48 seviyesinde oluşmuştur. Son dönemde, kampanyalı satışların etkisiyle dalgalı bir seyir izleyen taşıt kredisi faizleri 9 Ağustos itibarıyla yüzde 55,06 seviyesinde gerçekleşmiştir.”

TALEP YAVAŞLIYOR

Özette, üçüncü çeyreğe ilişkin göstergelerin yurt içi talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyonist etkisinin azaldığına işaret ettiği belirtilerek, haziran ayında perakende satış hacim endeksinin, aylık bazda artmakla birlikte çeyreklik bazda sınırlı bir düşüş kaydettiği ifade edildi.

Aynı dönemde, ticaret satış hacim endeksinde çeyreklik olarak daha yüksek oranlı bir düşüş gerçekleştiği, perakende ticaretin yanı sıra endeksin diğer iki ana kalemi olan motorlu taşıtların ticareti ve toptan ticarette de azalış izlendiği aktarılan özette, ilk çeyrekte ılımlı artış gösteren hizmet üretim endeksinin ikinci çeyrekte sınırlı azalış kaydettiği aktarıldı.

KARTLI HARCAMALAR GERİLEDİ

Özette, üçüncü çeyreğe ilişkin mevcut verilerin, yurt içi talepteki yavaşlamanın sürdüğüne işaret ettiği vurgulanarak, temmuz ayında kartla yapılan harcamaların aylık bazda sınırlı azaldığı, çeyreklik bazda ise yataylaştığı vurgulandı.

Mevsimsellikten arındırılmış olarak tüketim malı ithalatının bu dönemde azalışını sürdürdüğü ve seviye olarak bir önceki yıl ortalamasına yakınsadığı belirtilen özette, “Temmuz ayında, imalat sanayi firmalarına yönelik anket verileri, iç piyasa siparişlerinde çeyreklik bazda azalış olduğunu göstermektedir. Firma görüşmelerinden edinilen tüketim harcamalarına ilişkin tespitler, iç talepte yavaşlamayı teyit etmektedir.” ifadesi kullanıldı.

Özette, tüketici fiyatlarının temmuz ayında yüzde 3,23 oranında yükseldiği, yıllık enflasyonun yüksek bazın da etkisiyle 9,82 puan düşüşle yüzde 61,78 olarak gerçekleştiği belirtildi.

B ve C endekslerinde yıllık değişim oranlarının sırasıyla yüzde 60,31 ve yüzde 60,23 seviyesine gerilediği belirtilen özette, söz konusu dönemde temel mallar başta olmak üzere tüm grupların yıllık enflasyona katkısının düştüğü söylendi.

TAZE MEYVE VE SEBZE MEVSİM EĞİLİMİNİN ÜZERİNDE

Özette, mevsimsel etkilerden arındırıldığında, aylık tüketici enflasyonunun önceki aya kıyasla yükseldiği, bu gelişmede, maktu vergi güncellemeleri ile yönetilen ve yönlendirilen kalemlerdeki fiyat artışlarının yanı sıra mevsimsel eğilimlerin aksine artış sergileyen taze meyve ve sebze fiyatlarının etkisinin belirgin olduğu aktarıldı.

Temmuz ayında enerji grubu enflasyonunun, mesken elektrik tarifelerinde yapılan artış ile akaryakıt ve tüp gazdaki otomatik vergi düzenlemesi nedeniyle öne çıktığı bildirilen özette, şu ifadelere yer verildi:

“Hizmet grubunda aylık fiyat artışı bu dönemde de yüksek seyrini sürdürmüştür. Bu grupta fiyat artışları kira, haberleşme ve ulaştırma başta olmak üzere alt gruplar genelinde güçlenmiştir. Temel mal grubundaki fiyat artışı sınırlı kalmış, bu gelişmede döviz kurundaki görünüm ve iç talep gelişmelerine bağlı olarak ılımlı bir artış kaydeden dayanıklı mal (altın hariç) alt grubu etkili olmuştur.”